W polskim kodeksie pracy na dzień dzisiejszy nie znajdziemy regulacji dotyczącej pracy zdalnej. Jedynie telepraca znalazła w nim swoją definicje.
Jedyną regulacje dotyczącą pracy zdalnej znajdziemy w art. 3 ustawy z dnia 2marca 2020r. o szczególnych (…) oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W czasach, kiedy praca zdalna zyskała swoją popularność, pojawiła się konieczność uregulowania jej pod względem prawnym. I tak, o to powstał projekt zmiany w kodeksie pracy z uwzględnieniem w nim pracy zdalnej.
Definicja pracy zdalnej
Definicja obecnie znajdująca się w wyżej wymienionej ustawie brzmi:
„W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna)”.
Nowelizacja w kodeksie pracy umożliwiać będzie częściową lub całościową pracę zdalną. Strony jednak będą musiały określić miejsce wykonywania pracy. Doprecyzowaniem może być również zapis, iż praca zdalna będzie się odbywać „w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym miejscu ustalonym przez pracownika i pracodawcę”.
Regulamin pracy
Zasady na jakich będzie wykonywana praca zdalna, wedle propozycji Miot będą określane w porozumieniu zawartym między pracownikiem a pracodawcą (i/lub z zakładowymi organizacjami zawodowymi w przypadku ich występowania). W przypadku nie zawarcia porozumienia, regulacją pracy zadanej będzie regulamin ustalony przez pracodawcę.
Regulamin powinien obejmować m.in.:
- Regulacje pokrywania przez pracodawcę kosztów związanych z bezpośrednim wykonywaniem pracy zdalnej,
- Zasady na jakich pracodawca i pracownik wykonujący pracę zdalną będą się porozumiewać,
- Sposób potwierdzania obecności pracownika wykonującego pracę zdalną,
- Formę kontroli wykonanej pracy przez pracownika świadczącego pracę zdalną.
Koszty pracy zdalnej
Projekt zmian w kodeksie pracy zakłada regulację ponoszenia kosztów przez pracodawcę, które obejmować powinny:
- Koszty związane z wykorzystywaniem do pracy zdalnej własnych materiałów i narzędzi,
- Koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją oraz konserwacja narzędzi koniecznych do wykonywania pracy. W szczególności koszty obejmujące energię elektryczną oraz dostęp do łączy telekomunikacyjnych,
Dodatkowo, jeśli zajdzie taka potrzeba pracodawca powinien ponieść koszty związane z pomocą techniczną i niezbędnymi szkoleniami z zakresu obsługi narzędzi koniecznych do wykonywania pracy zdalnej.
Kontrola pracy zdalnej
Projekt regulacji dotyczących pracy zdalnej określać miałby również formę i rodzaj kontroli wykonanej pracy. Pracodawca według projektu miałby prawo do kontroli pracownika w czasie pracy zdalnej – oczywiście za uprzednią zgodą, do przeprowadzenia kontroli.
Bez uzyskania zgody od pracownika, pracodawca nie mógłby przeprowadzić kontroli w miejscu zamieszkania pracownika.
BHP pracy zdalnej
Nowe przepisy zobowiążą pracodawcę do przeprowadzenia analizy oceny ryzyka zawodowego pracy zdalnej. Na jej podstawie konieczne będzie sporządzenie informacji zawierającej zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy. Zasady te powinny obejmować wpływ tej pracy na wzrok oraz układ mięśniowy i szkieletowy.
Projekt zakłada, iż za właściwą organizację stanowiska pracy zdalnej w miejscu zamieszkania pracownika lub w innym miejscu wskazanym przez niego z uwzględnieniem zasad ergonomii odpowiada sam pracownik.
Pracownik ponosi odpowiedzialność za zapewnienie sobie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy co musi potwierdzić w złożonym u pracodawcy oświadczeniu.
Pracodawca decydując się na pracę zdalną traci pełną kontrolę nad warunkami oraz efektami pracy swojego pracownika. Wiąże się to z ograniczeniem zaufania.